World Resources Forum 2019 presenteert circulaire oplossingen voor klimaatverandering

Het volledige potentieel van een circulaire economie inzetten om de klimaatuitdagingen aan te gaan; dat is de doelstelling van de 750 deelnemers uit meer dan 60 verschillende landen tijdens het World Resources Forum 2019 ("Closing Loops - Transitions at Work"). Dit prestigieus congres opende vandaag de deuren in Antwerpen. Talrijke ondernemers, onderzoekers en overheden komen er samen om de overgang naar een circulaire economie in kaart te brengen als een essentiële pijler voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Uit onderzoek blijkt immers dat meer dan 60% van wat we uitstoten aan broeikasgassen, rechtstreeks gekinkt kan worden aan de manier waarop we grondstoffen en materialen gebruiken. Het WRF brengt experten van over de hele wereld samen om tastbare oplossingen te ontwerpen, die een echte overgang mogelijk maken. Het congres toont tegelijk ook de voorlopersrol van Vlaanderen op het vlak van circulair afvalbeheer. De openingssessie werd bijgewoond door Hare Majesteit Koningin Mathilde, die het forum bezocht in haar hoedanigheid van ambassadeur van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) van de Verenigde Naties. 

Afval als waardevolle grondstof 

De plenaire openingssessie van het World Resources Forum 2019 zette de doelstelling van deze editie meteen op scherp: materiaalcycli sluiten en evolueren naar een circulaire economie zijn noodzakelijk voor onze samenleving. Want de manier waarop we vandaag produceren en consumeren, zorgt voor een te zware belasting van het milieu. In lijn met de Agenda 2030 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties, zal het congres innovatieve en baanbrekende projecten, initiatieven en onderzoeken belichten, om de nodige transities in gang te zetten.

Henny De Baets, CEO van mede-organisator OVAM: “Ons milieubewustzijn is de afgelopen jaren snel geëvolueerd. In Vlaanderen recycleren we meer dan 70% van het afval en zijn we tot het besef gekomen dat het een waardevolle grondstof kan zijn. En toch heb ik het gevoel dat we de grootste uitdaging van ons tijdperk nog moeten aangaan. Het is misschien wel de moeilijkste, maar zeker ook de spannendste van alle uitdagingen: de overgang naar een circulaire economie! Onze rol als overheidsorganisatie is om ervoor te zorgen dat positieve initiatieven hiervoor kunnen groeien en bloeien. Tot ze zo groot zijn dat ze door iedereen aanvaard worden en zelfs mainstream zijn geworden." 

Prof. Bruno Oberle, Voorzitter van het World Resources Forum: "Ik ben ervan overtuigd dat het mobiliseren van politieke en publieke steun onze belangrijkste gemeenschappelijke uitdaging is. Voor klimaatverandering, voor de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, voor de circulaire economie en de belangrijke bijdrage die grondstoffenbeheer kan bieden. Alleen zo kunnen we de problemen met de gepaste sense of urgency aanpakken." 

60% uitstoot van broeikasgassen gelinkt aan materiaalgebruik 

De openingssessie bracht nog een ander groot voordeel van het sluiten van materiaalcycli naar voren: het terugdringen van broeikasgassen. Meer dan 60% van onze ecologische voetafdruk is het gevolg van de manier waarop we omgaan met materialen en grondstoffen. Ontginning van ruwe materialen, transport ervan, het verwerken van afval, verlies bij recyclage, het gebruik van materialen voor het bouwen of produceren van consumptiegoederen ... Dit is één van de centrale bevindingen uit het OVAM-rapport "7 boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering". 

Vlaams Minister van Leefmilieu Flemish Koen Van den Heuvel: “Ik zie twee prioriteiten. De eerste is de strijd tegen klimaatverandering. Het is overduidelijk dat we daarvoor niet alleen naar onze energievoorziening moeten kiijken, maar ook naar materialen en grondstoffen. De tweede prioriteit is samenwerking. Alle actoren in de maatschappij moeten betrokken worden: de overheid, academici, onderzoekers, de industrie, burgers ... Er is geen enkele ondernemer die geen belang hecht aan het klimaat. En er is geen enkele milieuactivist die geen belang hecht aan jobs. Ik wil al die mensen op dezelfde lijn krijgen." 

7 boodschappen over circulaire economie en het klimaat

De manier waarop we omgaan met materialen heeft een grote impact op het klimaat. Een aanzienlijk deel van ons energieverbruik - en dus ook de daaraan gekoppelde uitstoot van broeikasgassen - hangen sterk samen met de onginning, verwerking, het transport, gebruik en afbreken van materiaal. Circulaire strategieën zoals circulair ontwerp, materiaalefficiënte productie, hergebruik, herstel en recyclage leiden zowel tot besparingen in materiaalverbruik als in broeikasgasemissies. Door de focus op maximaal behoud van waarde en het sluiten van (lokale) kringlopen bezit de circulaire economie een robuustheid die ook goed van pas komt bij het omgaan met drastische veranderingen ten gevolge van klimaatverandering.

• Boodschap 1: onze omgang met materialen bepaalt een groot deel van de broeikasgasemissies 
• Boodschap 2: circulaire strategieën dragen bij aan het verminderen van broeikasgasemissies
• Boodschap 3: een circulaire economie is een veerkrachtige en klimaatbestendige economie
• Boodschap 4: circulaire gebiedsontwikkeling draagt bij tot klimaatbeleid
• Boodschap 5: rekening houden met de voetafdruk van de Vlaamse consumptie 
• Boodschap 6: koolstof als grondstof in een circulaire economie
• Boodschap 7: voor de transitie naar een circulaire en koolstofarme economie is een nieuw fiscaal en wettelijk kader nodig

OVAM stelt de conclusies uit de studie voor tijdens het WRF. 

Klimaatverandering aanpassen vraagt radicale verandering van levensstijl 

Als we de klimaatverandering vóór het midden van deze eeuw op een beheersbaar niveau willen houden, zijn radicale veranderingen van onze levensstijl nodig. De huidige consumptie in acht genomen, zouden burgers uit veel geïndustrialiseerde landen hun voetafdruk met 80 à 90% moeten verminderen gedurende de komende 30 jaar; in sommige opkomende economieën gaat het om 30 à 80%. Dit is een van de kernboodschappen uit de studie "1.5-Degree Lifestyles: Targets and options for reducing lifestyle carbon footprints" - uitgevoerd door de Japanse onderzoeksinstelling IGES in samenwerking met het Finse Innovatiefonds Sitra - dat ook op het WRF zal worden voorgesteld.

Prof. Kazuhiko Takeuchi, Voorzitter van IGES: "Ons onderzoek biedt een unieke analyse van de gevolgen van het Parijsakkoord vanuit het standpunt van onze levensstijl. Daar waar de meeste bestaande studies vooral focussen op oplossingen op het vlak van productie en technologie. De publicatie stelt voor het eerst globale doelstellingen voor het verlagen van onze ecologische voetafdruk via onze levensstijl tegen 2030 tot 2050. Het rappport toont aan dat we geen 10 tot 20 jaar meer te verliezen hebben. Beleidsmakers en bedrijven moeten de hoogdringendheid erkennen en burgers actief steunen in het streven naar een koolstofarme levensstijl, en uiteindelijk een koolstofvrije samenleving tegen 2050."